Ni Rudy Ram. Rumbaoa
Asino ni Catalino Cachola?
Nayanak ni Catalino Cacho Cachola idi Marso 22, 1913 idiay Dasay, Narvacan, Ilocos Sur.
Nanumo laeng a mannalon ni Catalino ken ti pamilia a dimmakkelanna. Ti kaasi ken pannarabay ti Dios iti kanayon nga idawdawat ti pamilia no kasta a mangrugi iti panagraep wenno panagmula tapno adda napintas nga ibunga ken apitenda kadagiti nagbannoganda.
Ngamin no dumteng iti bagyo wenno natutudo a tiempo, alisto la a malayus wenno magabut dagiti raep a banag a mangparigat pay ti kasasaad ti panagbiagda. Ket kas ken ni Catalino a nangato ti arapaapna, pinilina ti napan nakigasanggasat idiay Hawaii a kasukat iti nam-ay ken naraniag a masakbayan ti pamiliana.
Iti Hawaii...
Simmangpet ni Catalino ken dagiti kaduana a lallaki iti teritorio ti Hawaii idi 1931. Diretso a naidestino ni Catalino iti kaunasan ti Hamakua Mill Company idiay Big Island. Ket kalpasan ti tallo a tawen iti trabaho, nayallatiw ni Catalino iti Kaiwiki Sugar Company, iti met la Big Island. Nagtrabaho ditoy iti lima a tawen.
Iti immuna a tallo a tawen a kaadda ni Catalino iti Big Island, saanna unay narikna ti rigat ngem narigatan iti kanayon a panagtudtudo iti isla. Natutudo iti sumagmamano a lugar ti Big Island kadagidi a panawen. Kanayonna nga estoriaen ken ni baketna a naim-imbag pay a saan nga itugot ti kanen a balon ngem iti makalipat iti kapote a paglinongna nga agtrabaho.
Idi tawen 1940, kinayat ni Catalino iti immallatiw iti Hawaiian Commercial and Sugar Company [HS&S] idiay Puunene, isla ti Maui.
Naipan ngarud ni Catalino iti Camp 2 idiay Spreckelsville. Ti trabahona: cane cutter, muleman ken idi agangay, tumulong iti cane harvesting machine. Idi 1946, nagbalin ni Catalino a cultivation contractor. Nagretiro iti HC &S idi 1975 iti trabahona a weed controller.
Nagserbi pay ni Catalino iti Maui Volunteers a kas private ti Company K, 3rd Batallion, 1st Regiment, Spreckelsville. Daytoy a serbisio iti nakagun-odan ni Catalino iti Volunteer Service Ribbon idi Hulio 4, 1945. Ti Maui Volunteers ket forerunner ti Hawaii National Guard [HNG].
Ni Catalino ken Veronica
Nagbakasion ni Catalino idiay Filipinas idi tawen 1970 tapno mapan agbirok iti asawaenna. Iti ili ti Dasay, Narvacan a naggapuan ken dimmakkelanna, naam-ammo ni Catalino ni Veronica Cadavis.
Dimmakkel ni Veronica iti Santa, Ilocos Sur, nalatak nga ili nga agab-abel kadagiti napipintas nga ules ken blanket, aglaglaga ken agar-aramid ken agpanday iti buneng.
Gaputa saan pay nga agam-ammo unay idi da Catalino ken Veronica, dagiti nataengan iti agsumbangir a partidos ti nagplano iti kallaysa dagiti dua. Isuda pay ti nangurnos iti "danon." Gapu iti dakkel a nagbaetan iti edadda, arinkedkeden idi ni Veronica a makikallaysa ken ni Catalino. Ngem awan ti nabalinan ni Veronica no di nagtulnog iti pagayatan dagiti dadakkelna.
Alisto dagiti aldaw a naglabas, alisto met a naibus ti bakasion ni Catalino. Idiay Manila ti nagkasaran dagiti dua. Ngem sakbay ti kasar, dua a simbaan ti napananda tapno mapalubosanda nga agkasar.
Saan a pinatgan ti padi iti immuna a simbaan a napananda Catalino ken Veronica nga agkasarda. Ngamin idi sinaludsod ti padi ken ni Veronica no pudno met la nga ay-ayatenna ni Catalino, insungbatna iti padi ti kastoy: "nagtulnogak laeng iti pagayatan dagiti dadakkelko." Ket gapu iti dayta a sungbatna, pinagkedkedan ti padi a kasaren ida.
Kalpasan dayta, nagbirokda iti sabali a simbaan. Awan ti adu a sinalsaludsod ti padi iti dayta a simbaan kada Catalino ken Veronica. Kinasar ti padi da Catalino ken Veronica idi Disiembre 2, 1970. Kalpasan ti dua nga aldaw, nagsubli ni Catalino idiay Hawaii.
Idi Hunio 1971, nagpa-Hawaii metten ni Veronica. Nagnaed dagiti agasawa iti 10th Increment iti Kahului, Maui.
Nagtrabaho ni Veronica iti Maui Pineapple Cannery a kas trimmer, ngem di nagbayag gaputa a masapul nga agtagibalay ken asikasuenna dagiti annakna ta ubibingda unay a mapanawanna no mapan agtrabaho.
Idi tawen 1974, nagsubli met la a nagtrabaho. Iti daytoy a gundaway, iti HC &S. Ti trabahona: agmula, weed control ken agpasayak iti danum kadagiti mula. Napadasan pay ni Veronica iti nag-part-time job iti hotel ken Howard Nursery. Nagretiro iti trabaho idi 2006.
Kaay-ayo ni Catalino iti agay-ayam ti Sakura, gardening ken agluto. Masansan nga isu ti agbalin a head chef kadagiti punsionan iti Old Puunene Filipino Clubhouse. Paborito a lutoen ni Catalino ti igado, adobo ken tempura.
Pimmusay ni Catalino idi Nobiembre 1999.
Rinikna unay ni Veronica ti panakapukawna ken ni Catalino. Inako ni Veronica a nasursurona nga inayat ken impateg ni Catalino uray no dakkel iti nagbaetan ti edadda. Dina ketdi malipatan dagiti sao ti dadduma no daytoy ket angaw wenno saludsodda kenkuana, "isu kadi ti tatangmo wenno lolo dagiti annakmo?" Ngem saan nga inkankano ni Veronica dagitoy. Ketdi, imbaga ni Veronica ti kinapudno. Naimbag nga asawa ken ama ni Catalino kadakuada.
Dagiti bunga
Tallo ti nagbalin a bunga ti ayan-ayatda Catalino ken Veronica, karaman ditoy dagiti appokkoda.
Ni Joanna ti inauna, nayanak idi 1972. Agtrabaho iti Maui Memorial Medical Center iti babaen ti Human Services Department. Maysa ti anakna, ni Sierra.
Maikadua ni Karen Caldito, nayanak idi 1973. Nayasawa ken ni Chad Caldito. Agtrabaho iti Maui Memorial Medical Center a kas ward clerk. Tallo ti annakna, da Jared ken Jordan Kekino ken Lehiwa.
Inaudi ni Randall Cachola, nayanak idi 1980. Agtrabaho iti Joe's Upholstery. Maysa ti anakna, ni Kyler.
Ti kuna ni Veronica kadagiti kapatadanna, "Agiinnayat, agserbi iti Dios iti amin a kapasidad ken tulongan dagiti makasapul iti tulong."
Kadagiti agtutubo kunana: "Inkayo iti eskuela, agbasa a naimbag. Agsakdukayo iti kinasirib. Ti edukasion ti kakaisuna ken kapintasan a maawatyo."
Ipapilit ni Veronica a kasapulan unay iti pammati ken kararag. Saan a lipatan ti agyaman iti Apo gaputa isu ti puon ken naggapuan ti amin.
Iti agdama, kanayon a makipaset ni Veronica kadagiti aktibidad ti Christ the King Church ken agserbi pay a kas Eucharistic minister, choir ken tumulong nga agdalus iti simbaan. Kameng pay iti prayer group a ti gagemna ket ikasaba ti Naimbag a Damag.*
_________________________
No comments:
Post a Comment